نرمی کشکک زانو عبارت از نرم شدن غیرطبیعی غضروف زیرین کاسه زانو (کشکک) است. این عارضه موجب ايجاد درد در ناحيه جلويي زانو (درد قدام زانو) مي‌شود. نرمی کشکک زانو یکی از شایع‌ترین علل درد مزمن زانو است. نرمي كشكك زانو از فرسودگي غضروف به دليل تراز ضعیف كشكك و لغزيدن آن به انتهاي پاييني استخوان ران (فمور)‌  ناشي مي‌شود. به این فرایند گاهی سندرم پاتلوفمورال اطلاق مي‌شود.

درجه‌بندی

شدت نرمي كشكك زانو با چهار درجه از ۱ تا ۴ تعيين مي‌شود. درجه ۱حداقل و درجه ۴ حداكثر شدت اين عارضه را نشان مي‌دهد.
درجه ۱ حاكي از نرم شدن غضروف در ناحيه زانو است.
درجه ۲ نشان‌دهنده نرم شدن غضروف همراه با نشانه‌هايي از سطح غیرطبیعی است كه حاكي از آغاز فرسايش بافت مي‌باشد.   
درجه ۳ نازک شدن غضروف همراه با زوال فعاليت بافت را نشان می‌دهد.
درجه ۴، شدیدترین درجه، نشان‌دهنده بيرون زدگي استخوان به همراه زوال قابل‌توجهی در غضروف است. بيرون زدگي استخوان به معناي احتمال وقوع مالش استخوان به استخوان است.

چه کساني در معرض ابتلا به نرمي كشكك زانو قرار داردند؟‌

عوامل خطر متعددي در ايجاد اين عارضه نقش دارند.

سن

افراد بالغ و جوانان بيشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. در طول سن رشد، عضلات و استخوان‌ها به سرعت رشد مي‌كنند، که ممکن است در عدم تعادل عضلانی کوتاه‌مدت نقش داشته باشد.

جنسيت

زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به نرمي زانو قرار دارند زيرا آنها به‌طورمعمول نسبت به مردان دارای توده عضلانی کمتري هستند. این امر می‌تواند موجب جاگیری غیرطبیعی زانو و همچنین فشار جانبی بیشتر بر زانو می‌شود.

کف پای صاف

در افرادی که کف پای صاف دارند ممکن است فشار بیشتری بر مفاصل زانو وارد شود تا افرادی که کف پای آنها دارای قوس بیشتری است.

آسیب قبلی
آسیب قبلی در زانو، مانند دررفتگی، می‌تواند خطر ابتلا به نرمی زانو را افزایش دهد.

سطح فعالیت بالا

برخوردار بودن از سطح فعالیت بالا و یا شرکت در تمرینات مکرر که باعث اعمال فشار بر مفاصل زانو می‌شود، می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات زانو را افزایش دهد.

آرتروز

نرمی زانو همچنین می‌تواند نشانه‌ای از آرتزوز باشد، یک بیماری که باعث التهاب مفاصل و بافت زانو می‌شود. التهاب می‌تواند مانع از عملکرد صحیح زانو شود.

علل ایجاد نرمی کشکک زانو 

کشکک زانو به‌طورمعمول توسط عضله چهارسر (ران) در قسمت انتهایی استخوان ران در یک خط مستقیم قرار گرفته است. در بیماران مبتلا به نرمی کشکک،‌کشکک زانو اغلب دارای “جای گیری” غیرطبیعی به سمت جانبی (بیرونی) استخوان ران است. این مسیر دارای اندکی انحراف اجازه می‌دهد تا زیرسطح کشککی در امتداد استخوان ران ساییده شده و باعث التهاب مزمن و درد شود. برخی افراد مستعد ابتلا به نرمی کشکک هستند: زنان، دونده‌های دارای زانوی پرانتزی یا کف پای صاف، یا کسانی که زیرسطح کشکک زانوی غیرطبیعی دارند.

علائم و نشانه‌های نرمی کشکک

علائم نرمی کشکک به‌طورکلی دردی مبهم در قسمت جلویی و داخلی زانو است که با انجام فعالیت (دویدن، پریدن، بالا رفتن و یا پایین آمدن از پله) یا نشستن طولانی‌مدت روی زانو در یک حالت نسبتاً خم (درد هنگام برخاستن از پشت یک میز و یا صندلی تئاترکه به اصطلاح نشانه تئاتر نامیده می‌شود) تشدید می‌شود. همچنین برخی از بیماران ممکن است یک حس مبهم “سفتی” یا “پری” در ناحیه زانو داشته باشند. گاهی اوقات، اگر نشانه‌های مزمن نادیده گرفته شوند، ازدست‌رفتن قدرت عضلانی عضله چهارسر (ران) ناشی از آن ممکن است منجر به ازکارافتادگی پا شود. به‌علاوه کاهش آشکار در توده عضله چهارسر و تورم خفیف در ناحیه زانو نیز ممکن است رخ دهد.

تشخیص نرمی کشکک 

درد قدامی زانو، به‌ویژه در دختران نوجوان و یا جوان از نشانه‌های ابتلا به نرمی کشکک زانو است. فشارکاسه زانو به‌وسیله دست درحالی‌که عضله چهار سر ران منقبض است، می‌تواند موجب ایجاد درد شود. به این حالت نشانه “انقباض” مثبت گفته می‌شود. به‌طورکلی، تورم از علائم مرتبط با این عارضه نیست (آب‌آوردن مفصل زانو). 
اشعه ایکس یا ام.آر.آی ممکن است برای تشخیص التهاب در قسمت خلفی کشکک انجام شود.

درمان

درمان دارویی

داروهای ضدالتهاب  غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن به ازبین‌بردن التهاب و درد کمک خواهد کرد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی با تمرکز بر تقویت عضله چهارسر، همسترینگ، عضله نزدیک‌کننده و عضله دورکننده می‌تواند به بهبود قدرت و تعادل عضلانی کمک کند. تعادل عضلانی به پیشگیری از انحراف زانو کمک خواهد کرد.
توصیه‌های معمول عبارتند از:  تمرین‌های بدون وزنه، مانند شنا یا دوچرخه‌سواری ثابت. علاوه‌براین، تمرینات ایزومتریک که شامل سفت کردن و آزاد کردن ماهیچه‌ها است می‌تواند به حفظ توده عضلانی کمک کند.

 تمرین ورزشی 

تمرینات مخصوص به زانو و کشش آن و نیز تمرینات کششی عمومی می‌تواند به بهبود نرمی کشکک زانو کمک کند. همه این تمرینات هرگونه عدم تعادل عضلانی مقابله کرده و چگونگی حرکت زانو را بهبود می‌بخشد. 

بهتر است انجام حرکات ورزشی تحت نظر متخصص پزشکی ورزشی انجام گردد تا با توجه به صلاح دید این متخصص روش ورزش مناسب برای بیمار تجویز گردد .

 عمل جراحي

عمل جراحی شایع نیست هر چند می‌تواند درصورت موثر نبودن تمرینات توانبخشی به‌عنوان آخرین راه‌حل به‌کار گرفته شود. جراحی ازطریق روش آرتروسکوپی که در آن غضروف‌های آسیب‌دیده برداشته یا تراشیده می‌شوند، انجام می‌گیرد.