کیست بیکر (که با نام کیست پاپلیتئال نیز شناخته می‌شود) یک جسم متورم و حاوی مایع در پشت زانو است که در اثر بیرون زدن کیسه‌ی روان کننده‌ی زانو (بورس زانو) ایجاد می‌شود. بااینکه کیست بیکر (ورم پشت زانو) معمولاً کوچک است، در موارد حاد ممکن است اندازه‌ی آن به یک توپ بیس‌بال نیز برسد.
در بزرگ‌سالان کیست بیکر معمولاً در اثر مشکلات اساسی زانو ایجاد می‌شود. در افراد فعال، این مشکل ممکن است یک پارگی در غضروفی باشد که وظیفه‌ی نگه‌داشتن بورس در درون مفصل زانو را بر عهده دارد.
اگر شما نیز علائمی شبیه به این دارید و با توجه به سن و سبک زندگیتان وجود دارد، هر چه سریع‌تر برای مشاوره و تشخیص بیماری به متخصص مراجعه کرده و از مشکلات بعدی پیشگیری کنید. جهت مشاوره یا رزرو نوبت می‌توانید از طریق این لینک اقدام فرمایید .
کیست بیکر چیست؟
کیست بیکر با نام‌های کیست پاپلیتئال یا سینوویال نیز شناخته می‌شود. این کیست یک برآمدگی نرم و پر از مایع است که در پشت مفصل زانو شکل می‌گیرد. این برآمدگی در برخی از موارد با یک لخته‌ی خونی اشتباه گرفته می‌شود ولی در اصل با آن متفاوت است. کیست بیکر معمولاً در اثر آسیب به زانو ایجاد می‌شود. زمانی که ساختارهای درونی و ساختارهای اطراف مفصل زانو آسیب می‌بینند، زانو مایع بیشتری تولید می‌کند.
علائم کیست بیکر چیست؟
در برخی از مواقع تنها نشانه‌ی وجود کیست بیکر درد خفیف است. ممکن است آسیبی که باعث ایجاد کیست بیکر شده است نیز مقداری از درد خود را به جای گذاشته باشد. شما ممکن است یک برآمدگی نرم را در پشت زانوی خود احساس کنید. هرگونه کشیدگی می‌تواند باعث افزایش اندازه و تورم این برآمدگی یا مفصل زانو شود.
کیست بیکر ممکن است به‌طور خود به خودی از بین برود. ممکن است اندازه‌ی کیست کاهش پیداکرده و یا در زیر پوست بترکد. زمانی که این کیست پاره می‌شود، مایع درون آن خارج شده و بدن دوباره آن را جذب می‌کند. بهترین راه برای رهایی از کیست بیکر، درمان علت اصلی ایجاد آن می‌باشد.
چه عواملی باعث ایجاد کیست بیکر می‌شوند؟
کیست بیکر در نتیجه‌ی آسیب‌هایی که باعث تورم زانو می‌شوند ایجاد می‌شود. مثال‌هایی از این آسیب‌ها عبارت‌اند از:
- آرتروز (استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید)
- آسیب مستقیم به زانو (پارگی مینیسک یا رباط‌ها)
- التهاب
- نقرس
کیست بیکر چگونه تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص کیست بیکر لازم است که آزمایشات پزشکی حرفه‌ای انجام شوند. در زیر به روش‌های تشخیصی کیست بیکر که پزشک از آن‌ها استفاده می‌کند اشاره کرده‌ایم:
- بررسی سوابق پزشکی: بررسی آسیب‌های قبلی به مفصل زانو
- عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس – برآمدگی در عکس گرفته‌شده با اشعه‌ی ایکس قابل‌رؤیت نیست ولی این کار می‌تواند وجود آرتروز در مفصل را نشان دهد. آرتروز می‌تواند علت ایجاد کیست بیکر باشد.
- اسکن MRI – دستگاه MRI برای عکس‌برداری به جای اشعه‌ی ایکس از امواج مغناطیسی بهره می‌گیرد.
- آزمایش اولتراسوند – اولتراسوند از امواج صوتی برای تعیین توپر یا حاوی مایع بودن کیست استفاده می‌کند.
کیست بیکر چگونه درمان می‌شود؟
درمان کیست بیکر معمولاً با روش‌های بدون جراحی آغاز می‌شود. در صورت عدم بهبود عارضه، عمل جراحی نیز در نظر گرفته می‌شود.
درمان بدون جراحی
در زیر به برخی از روش‌های استفاده‌شده برای درمان بدون جراحی کیست بیکر اشاره می‌کنیم:
- استراحت و بالا نگه‌داشتن پا
- یخ و استفاده از داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن
- پرهیز از فعالیت‌هایی که باعث کشیدن زانو می‌شوند
- درمان آسیب اولیه‌ی واردشده به زانو
- انجام فیزیوتراپی
- خالی کردن کیست با استفاده از یک سوزن
- انجام یک تزریق استروئید
درمان با استفاده از عمل جراحی
زمانی که درد شدیدی را در داخل زانوی خود احساس می‌کنید و یا نمی‌توانید به‌خوبی آن را حرکت دهید، پزشک شما عمل جراحی را پیشنهاد خواهد کرد. ممکن است لازم باشد تا جراح تنها یک بریدگی کوچک بر روی زانو ایجاد کند. جراحی تنها زمانی می‌تواند مشکل را به‌خوبی حل کند که علت ایجاد کیست بیکر نیز به‌خوبی درمان شده باشد.
پس از انجام عمل جراحی دوره‌ی بهبودی به چه صورتی خواهد بود؟
توانایی‌های هر فرد متفاوت بوده و درنتیجه مدت‌زمانی که بهبودی هرکسی زمان می‌برد نیز متفاوت خواهد بود. موارد زیر را انتظار داشته باشید:
پس از عمل جراحی ممکن است در زانوی خود اندکی احساس ناراحتی و حساسیت بیش‌ازحد داشته باشید.
- پس‌ازاینکه احساس کردید بهبودیافته و می‌توانید فعالیت‌های قبلی خود را انجام دهید، در صورت تائید پزشک می‌توانید به محل کار خود بازگردید.
- تا چند روز پس از انجام عمل جراحی پای خود را بالاتر از سطح بدن نگه‌دارید تا درد و ورم آن کاهش یابد.
- از انجام فعالیت شدید پرهیز کنید.
- چند روز پس از انجام عمل جراحی، پزشک از شما می‌خواهد تا برای بررسی بیشتر، دوباره به او مراجعه کنید.
- پس از انجام عمل جراحی، داروهای مسکن به شما داده می‌شوند. داروها را طبق تجویز جراح خود مصرف کنید.
- دو هفته پس از انجام جراحی قادر به رانندگی خواهید بود.
- ممکن است پزشک از شما بخواهد تا برای بهبودی کامل به فیزیوتراپیست مراجعه کنید.
ورزش‌درمانی برای کیست بیکر
تمرینات ذکر شده در زیر به‌طور رایج برای کسانی که به کیست بیکر مبتلا شده‌اند تجویز می‌شوند. شما باید در مورد مناسب بودن این تمرینات با فیزیوتراپیست خود مشورت کرده و بعداً به انجام آن‌ها بپردازید. عموماً، این تمرینات به‌صورت روزانه انجام می‌شوند البته درصورتی‌که باعث ایجاد یا تشدید علائم عارضه نشوند.
خم و راست کردن زانو
تا جایی که ممکن بوده و احساس درد نمی‌کنید، زانوی خود را خم و راست کنید. این کار به بازیابی عملکرد طبیعی زانوی شما کمک می‌کند. این تمرین را ۲۰ بار تکرار کنید.
انقباض عضله‌ی چهار سر ران در حالت ثابت
با فشار دادن زانوی خود بر روی یک حوله، عضله‌ی جلوی ران (چهار سر) را منقبض کنید. انگشتان خود را بر روی این عضله گذاشته و منقبض شدن آن را به هنگام انجام تمرین احساس کنید. حالت منقبض عضله را ۵ ثانیه حفظ کرده و این تمرین را ۱۰ بار تا حدی که علائم عارضه تشدید نشوند تکرار کنید.
عوارض همراه با کیست بیکر چیست؟
ممکن است شما فکر کنید که زانودرد شما خفیف بوده و کیست بیکر خود را درمان‌نشده رها کنید. در صورت درمان نشدن:
- ممکن است کیست به‌خودی‌خود از بین برود.
- ممکن است درد بدتر شده و کیست بزرگ‌تر شود.
- ممکن است کیست پاره شده و باعث ایجاد کبودی در پای تحتانی شود.
- و درصورتی‌که کیست از بین نرود، ممکن است این کیست در اصل یک تومور یا آنوریسم سرخرگی باشد. در این موارد مهم است که تشخیص دقیق از طرف یک فرد متخصص انجام شود.
آیا می‌توان از ایجاد کیست بیکر جلوگیری کرد؟
بهترین راه جلوگیری از ایجاد کیست بیکر، پیشگیری از آسیب به زانوست. در زیر به برخی از راه‌های جلوگیری از آسیب‌های زانو اشاره کرده‌ایم:
- کفش مناسب بپوشید.
- برای چرخاندن بدن از پنجه‌ی پا استفاده کنید و نه از زانو.
- قبل از ورزش کردن به‌طور کامل بدن خود را گرم کرده و پس از ورزش نیز به شکل مناسب بدن خود را سرد کنید.
- زمانی که زانوی شما آسیب می‌بیند، فعالیت‌های خود را متوقف کرده و بلافاصله به زانوی خود رسیدگی کنید. در صورت عدم بهبودی سریع زانو، به پزشک مراجعه کنید.