گاهی ممکن است که افراد هنگام باز کردن زانو، پیاده‌روی، بالا پایین رفتن از پله‌ها و یا خمیده‌کردن زانوی خود صدایی را از زانوی خود بشنوند. یکی از دلایل این رخداد آرتروز زانو است اما دلایل مختلف دیگری نیز وجود دارد. در اغلب موارد، زانوی صدادار مشکل مهمی محسوب نمی‌شود اما زمانی که این عارضه همراه با درد باشد توصیه می‌شود تا توسط یک پزشک متخصص بررسی شود.
آشنایی با ساختار زانو
زانو بزرگترین مفصل بدن است که به شکل یک لولا عمل می‌کند. ساختار زانو شامل استخوان‌ها، لایه‌ی سینوویوم، تاندون‌ها و رباطها است.
استخوان‌ها
استخوان‌های زانو شامل استخوان درشت‌نی، استخوان ران و استخوان کاسهی زانو یا کشکک است. استخوان نازک‌نی نیز به مفصل زانو اتصال می‌یابد.
غضروف‌ها
لایه‌ای ضخیم از غضروف که منیسک زانو نام دارد، سر استخوان‌های ران و درشت‌نی را در محل مفصل زانو می‌پوشاند و باعث کاهش اصطکاک هنگام حرکت این استخوان‌ها می‌شود.
سینوویوم
سینوویوم یک لایه‌ی ویژه‌ی بافتی است که جزو بافت پیوندی محسوب شده و مسئول تولید مایع سینوویال است. این مایع به حرکات راحت‌تر مفصل کمک می کند.
رباطها و تاندون‌ها
۴ رباط اصلی در زانو وجود دارند که وظیفه‌ی اتصال استخوان‌ها به یکدیگر و پایدارسازی ساختار کلی زانو را بر عهده دارند. تاندون‌ها نیز با اتصال استخوان به عضله، نقش حمایتی از زانو و کمک به حرکت آن را بر عهده دارند.
دلایل صداداربودن زانو
۱٫ حباب‌های گاز
حباب‌های گاز می‌توانند با گذشت زمان در نواحی اطراف یک مفصل تجمع یابند و حباب‌های بزرگتری را در مایع سینوویال تولید کنند. هنگام خم‌کردن زانو این حباب‌ها می ترکند. این پدیده یک فرآیند طبیعی است و برای هر شخصی در زمان‌های مختلف ممکن است رخ دهد. این فرایند همراه با درد نیست.
۲٫ رباطها و تاندون‌ها
رباطها و تاندون‌های اطراف زانو ممکن است مقدار کمی بر روی زائده‌های برجسته‌ی استخوانی کشیده شوند. این رباطها و تاندون‌ها هنگامی که به محل اولیه‌ی خود برمی‌گردند ممکن است صدایی را تولید کند.
۳٫ بی ثباتی پاتلوفمورال
ساختار آناتومیک بدن افراد با یکدیگر متفاوت است. این تفاوت‌ها می توانند منشا ژنتیکی داشته‌باشند یا در اثر آسیب‌های محیطی، افزایش سن یا سایر رخدادهای وابسته به سبک زندگی ایجاد شوند. ممکن است که زانو یک فرد تفاوت ساختاری جزئی با زانوی فرد دیگری داشته‌باشد. مثلاً کشکک زانو یا همان کاسهی زانو آزادی حرکت بیشتری داشته‌باشد. این حرکت بیشتر می‌تواند به صدادار بودن زانوی فرد منجر شود.
۴٫ صدمات فیزیکی
صدادار بودن زانو می‌تواند تاثیر مستقیم یک آسیب فیزیکی به زانو باشد، مثلاً سقوط بر روی زانو می‌تواند به آسیب کاسهی زانو یا سایر ساختارها در آن منجر شود. آسیب‌هایی که می‌توانند به صدادار بودن زانو منجر شوند شامل موارد زیر هستند:
۴٫۱٫ پارگی منیسک زانو
این پدیده در افرادی که ورزش حرفه‌ای انجام می‌دهند یا زیاد می‌دون مشاهده می‌شود. پارگی مینیسک می‌تواند باعث شود تا هنگام حرکت‌دادن مفصل زانو صدا ایجاد شود.
۴٫۲٫ کندرومالاسی پاتلا
این پدیده زمانی ایجاد می شود که آسیب به غضروف سطحی پوشاننده‌ی کشکک زانو وارد شود. در این حالت فرد احساس دردی را در پشت کشکک زانو گزارش می‌کند که علت آن می‌تواند استفاده‌ی بیش از حد از زانو یا آسیب‌های فیزیکی باشد.
۴٫۳٫ سندروم پاتلوفمورال
این پدیده که به زانوی دوندگان نیز معروف است زمان ایجاد می‌شود که فرد فشار زیادی را به کاسهی زانو وارد می‌کند. سندروم پاتلوفمورال می‌تواند به صدادار شدن زانو که همراه با درد هنگام حرکت زانو است منجر شود.
۵٫ آرتروز
آرتروزمیتواند در هر سنی ایجاد شود اما معمولاً افراد بالای ۵۰ سال را درگیر می‌کند. در بیماری آرتروز فشارهای مکانیکی و تغییرات بیوشیمیایی دست به دست هم می‌دهند تا غضروف‌های سر استخوان‌ها را در مفصل زانو از بین ببرند. تخریب غضروف‌های زانو باعث التهاب و درد و همچنین صدادار شدن زانو می‌شود. در صورتی که فردی صدادار بودن زانوی خود را همراه با درد گزارش کند احتمال آرتروز زانو بالا خواهدبود.
۶٫ سابقه‌ی جراحی زانو
گاهی پس از یک جراحی در زانو، این زانو صدادار می شود. علت این صدادار شدن می تواند به خاطر تغییراتی بسیار جزئی باشد که در طی فرایند جراحی رخ می‌دهد. در صورتیکه فردی جراحی تعویض زانو انجام داده‌باشد، ایمپلنت‌های به‌کاررفته نیز می توانند عامل صدادار شدن زانو باشند. گاهی نیز زانو از قبل صدادار است اما فرد متوجه آن نمی‌شود و پس از جراحی زانو به دلیل اینکه توجه زیادی به زانوی خود دارد متوجه این صدادار بودن زانو می‌شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
صداداربودن زانو به خودی خود مشکل جدی محسوب نمی‌شود و در حالت معمولی دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. در صورتی که این صداداربودن زانو همراه با درد باشد می‌تواند نشان‌دهنده‌ی وجود مشکلاتی چون آرتروز زانو، آرتروز روماتوئید، عفونت یا آسیب‌هایی به بخش‌های مختلف زانو باشند که در اینصورت لازم است تا به پزشک مراجعه گردد. روش درمانی بسته به دلیل ایجاد صدا در زانو تشخیص داده می‌شود.
1 دیدگاه