به التهاب ناحیه زیر زانو بیماری ازگود اشلاتر گفته می‌شود که معمولاً نوجوانان در حال تجربه جهش رشد در دوران بلوغ را درگیر می‌کند. ازگود اشلاتر در میان ورزشکاران شرکت‌کننده در ورزش‌های پربرخورد بالاترین شیوع را دارد. این بیماری غالباً با ایجاد توده‌ای دردناک زیر کاسه زانو همراه است که به ورم کردن و حساسیت اطراف زانو منجر می‌شود. در اکثر موارد فقط یک زانو آسیب می‌بیند. اکثر کودکان مبتلا به بیماری ازگود اشلاتر ظرف چند هفته بهبود می‌یابند و فعالیت‌های معمول خود را از سر می‌گیرند.
اگر شما نیز علائمی شبیه به این دارید و با توجه به سن و سبک زندگیتان وجود دارد، هر چه سریع‌تر برای مشاوره و تشخیص بیماری به متخصص مراجعه کرده و از مشکلات بعدی پیشگیری کنید. جهت مشاوره یا رزرو نوبت می‌توانید از طریق این لینک اقدام فرمایید .
بیماری ازگود اشلاتر چیست؟
بیماری ازگود اشلاتر یکی از علل شایع زانو درد در کودکان در حال رشد و نوجوانان است که مشخصه اصلی آن التهاب زیر زانو در محل اتصال تاندون کاسه زانو به استخوان درشت‌نی (تیبیا) است. این عارضه غالباً در جهش‌های رشد بروز می‌یابد.
بعضی عضله‌ها و تاندون‌ها در طول جهش‌های رشد نوجوانان به سرعت رشد می‌کند، اما سرعت رشد تمام آن‌ها همواره یکسان نیست. با انجام فعالیت بدنی این تفاوت در اندازه و قدرت عضله‌های چهارسر فشار بیشتری را به صفحه رشد نزدیک سر استخوان درشت نی وارد می‌کند. صفحه رشد در مقایسه با دیگر بخش‌های استخوان ضعیف‌تر و آسیب‌پذیرتر است. در نتیجه صفحه رشد هنگام تحمیل فشار فیزیکی و استفاده بیش از حد تحریک می‌شود. این تحریک برآمدگی دردناکی را زیر کاسه زانو ایجاد می‌کند. این برجستگی نشانه اصلی بیماری ازگود اشلاتر است.
درد زیر زانو معمولاً در ابتدای جهش‌های رشد در نوجوانان تشخیص داده می‌شود. جهش‌های رشد عموماً در دختران در بازه سنی ۸ تا ۱۳ سالگی و در پسران در بازه سنی ۱۰ تا ۱۵ سالگی شروع می‌شود. ورزشکاران نوجوان علاقه مند به ورزش‌های شامل پریدن و دویدن بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. درد زیر زانو در اکثر موارد با انجام اقدام‌های ساده‌ای مانند استراحت و مصرف داروهای غیرتجویزی با موفقیت درمان می‌شود.
علائم
علائم رایج بیماری ازگود اشلاتر عبارت است از:
- زانو درد یا پا درد
- التهاب یا گرم شدن و ورم زیر زانو و بالای استخوان درشت نی
- تشدید درد هنگام ورزش کردن یا فعالیت‌های پربرخوردی مانند دویدن
- لنگیدن پس از فعالیت بدنی
شدت علائم غالباً در تمام بیماران یکسان نیست. برخی بیماران فقط درد خفیفی را هنگام انجام بعضی فعالیت‌ها تجربه می‌کنند. عده دیگری از درد مداوم و طاقت فرسایی رنج می‌برند که انجام هر گونه فعالیت بدنی را دشوار می‌کند. این ناراحتی چند هفته تا چند سال استمرار دارد. علائم معمولاً پس از اتمام جهش رشد بلوغ برطرف می‌شود.
افراد مستعد ابتلا به ازگود اشلاتر
درد زیر زانو عموماً در میان کودکانی مشاهده می‌شود که ورزش‌های شامل دویدن، پریدن یا چرخیدن را انجام می‌دهند. ورزش‌هایی که عامل خطر درد زیر زانو هستند عبارتند از:
- بسکتبال
- والیبال
- فوتبال
- دوی مسافت
- ژیمناستیک
- اسکیت نمایشی
درد زیر زانو در میان پسران شیوع بالاتری دارد. سن بروز بیماری بسته به جنسیت کودک دارد، چون بلوغ دختران زودتر از پسران شروع می‌شود. ازگود اشلاتر معمولاً در دختران ۱۱ تا ۱۲ ساله و پسران ۱۳ تا ۱۴ ساله مشاهده می‌شود.
عوارض ازگود اشلاتر
ازگود اشلاتر معمولاً عوارض بلندمدت ایجاد نمی‌کند. کودکان مبتلا به این عارضه در موارد نادر درد مزمن یا ورم مداومی را تجربه می‌کنند. با این حال مصرف مسکن‌های غیرتجویزی و قرار دادن یخ روی ناحیه دردناک معمولاً ناراحتی را تسکین می‌دهد. چنانچه استخوان و تاندون‌های زانو به خوبی التیام نیابد، انجام جراحی ضرورت می‌یابد.
تشخیص
پزشک کودک را معاینه و ورم، درد و قرمزی زانو را بررسی می‌کند. پزشک معمولاً با انجام معاینه اطلاعات کافی برای تشخیص ازگود اشلاتر به دست می‌آورد. پزشک گاهی دستور عکس‌برداری از استخوان را می‌دهد تا مطمئن شود که درد زانو علت دیگری به جز ابتلا به ازگود اشلاتر ندارد.
درمان
بیماری ازگود اشلاتر معمولاً در پایان جهش رشد خود به خود درمان می‌شود. تا آن زمان درمان بر تسکین علائمی مانند درد زانو و از بین بردن ورم متمرکز می‌شود. اقدام‌های درمانی درد زیر زانو عبارت است از:
- دو یا چهار بار در روز یخ گذاشتن روی ناحیه دردناک یا استفاده از کمپرس یخ پس از فعالیت بدنی
- مصرف مسکن‌های غیرتجویزی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن
- استراحت دادن به زانو یا کاهش فعالیت بدنی
- استفاده از زانوبند یا بستن زانو
- حرکت‌های کششی
- طب فیزیکی و فیزیوتراپی
برخی کودکان می‌توانند به موازات بهبود علائم در فعالیت‌های کم برخوردی مانند شنا یا دوچرخه‌سواری شرکت کنند. عده دیگری باید شرکت در بعضی ورزش‌ها را برای چند ماه متوقف کنند تا بدن زمان کافی برای التیام داشته باشند. پزشک معالج راهنمایی‌های لازم را در خصوص فعالیت‌های مناسب و ایجاد وقفه در برنامه ورزشی ارائه می‌دهد.
جراحی
بیمار گاهی حتی پس از متوقف شدن رشد نیز از درد زیر زانو رنج می‌برد. علت استمرار درد این است که هنگام جایگزینی غضروف یا استخوان زانو قطعه‌ای استخوان باقی می‌ماند. این تکه استخوان اضافه که در پی‌آمد بیماری ازگود اشلاتر بهبود نیافته در تاندون کشکک زانو باقی می‌ماند، عضله را تحریک می‌کند. جراحی ازگود اشلاتر معمولاً فقط بر روی بزرگسالان انجام می‌شود، چون بیماری کودکان معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد و جراحی ممکن است به صفحه رشد آسیب بزند. تکه استخوان اضافه تحریک کننده تاندون در عمل جراحی درآورده می‌شود. زانو پس از بیرون آوردن استخوان عملکرد طبیعی خود را بازمی‌یابد و درد آرام می‌شود.
این جراحی یک عمل زیبایی نیست، بنابراین اگر برآمدگی روی زانو وجود داشته باشد، برجستگی لزوماً در جراحی برداشته نمی‌شود. درد بیمار پس از جراحی تقریباً به طور کامل از بین می‌رود، میزان موفقیت عمل در تسکین بیماری و علائم آن بیش از ۹۰ درصد است. پای بیمار تا چند هفته پس از جراحی در گچ است و بیمار باید از چوب زیر بغل استفاده کند. بیمار پس از باز کردن گچ باید تمرین‌ها و حرکت‌های کششی توانبخشی را به صورت روزانه انجام دهد تا زانو قدرت و دامنه حرکتی خود را بازیابد. انتظار می‌رود بیمار پس از انجام جراحی و پیگیری برنامه توانبخشی مناسب بتواند عملکرد کامل و بدون درد زانو را ظرف چند ماه بازیابد.