سینووکتومی چیست و چگونه انجام میشود؟
سینووکتومی یک فرایند درمانی بوسیله‌ی جراحی است که برای از بین بردن بافت ملتهب سینوویوم در مفاصل مختلف استفاده میشود. سینوویوم یک لایه‌ی بافتی نازک است که در برخی مفاصل گسترده شده‌است. از جمله‌ی این مفاصل می‌توان به زانو، شانه و آرنج اشاره کرد. در طی جراحی سینووکتومی بخش زیادی از بافت سینوویوم برداشته میشود. درد و تورم مفاصل مشخصه‌ی بسیاری از مشکلات مفاصل است اما در مورد آرتروز ملتهب، اصلی‌ترین دلیل درد و تورم مفصل زانو به دلیل ایجاد التهاب و رشد بیش از حد بافت سینوویوم است.
اگر شما نیز با توجه به سن و سبک زندگیتان علائمی شبیه این دارید جهت مشاوره یا رزرو نوبت میتوانید از این لینک اقدام نمایید
بافت سینوویوم که بطور طبیعی یک یا دو لایه سلول ضخامت دارد مایعی به نام مایع سینوویال تولید می‌کند که باعث لغزندگی مفاصل میشود و حرکت آن را راحت‌تر می‌کند. زمانی که سینوویوم به صورت توده‌ای رشد می‌کند مایع سینوویال بیشتری نسبت به حالت معمول تولید می‌کند و آنزیم‌های درونی آن باعث تخریب غضروف زانو میشود. در افرادی که به آرتروز ملتهب دچار هستند رشد بیش از حد لایه‌ی سینوویوم بخشی از پاسخ غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن است که در طی آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه بافت غضروف را بعنوان بافت بیگانه شناسایی کرده و به آن حمله می‌کند. از دست‌رفتن غضروف مفصل در نهایت منجر به آسیب سطح مفصل شده و سفتی و درد زانو را به همراه دارد. این پاسخ التهابی در آرتروز معمولی که به نام Osteoarthritis شناخته میشود رخ نمی‌دهد.
سینووکتومی علاوه بر مفصل زانو، ممکن است در مفاصل دیگری چون مفصل قوزک پا، آرنج، شانه‌ها، مچ دست و انگشتان نیز انجام شود. سینووکتومی علاوه بر آرتروز التهابی، برای سایر بیماری‌هایی که منجر به آسیب لایه‌ی سینوویوم می‌شوند (مانند سینوویتیس) نیز به کار می‌رود.
چه کسانی به سینووکتومی نیاز دارند؟
معمولا بیمارانی که دچار آرتروز ملتهب (inflammatory arthritis) هستند اما نسبت به دارو-درمانی پاسخ مناسب ایجاد نمی‌کنند نیاز به سینووکتومی دارند. به طور معمول اگر در آرتروز ملتهب پس از ۶ ماه دارو-درمانی پیشرفت‌هایی حاصل نشود احتمالا صلاح‌دید پزشک سینووکتومی زانوی ملتهب خواهدبود. سینووکتومی باعث میشود تا تاثیر داروها بر مفصل زانو ملتهب افزایش یابد. میزان بافت سینوویوم ملتهب که برداشته میشود بسته به میزان آسیب بافت سینوویوم، بین افراد مختلف تفاوت دارد. گاهی با برداشتن تنها بخش کمی از بافت سینوویوم مشکل افراد رفع خواهدشد اما گاهی برای توقف درد لازم است تا جراحی سینووکتومی کامل که منجر به برداشتن کل بافت سینوویوم میشود انجام گیرد.
سینووکتومی چگونه صورت می‌گیرد؟
دو شکل کلی برای انجام سینووکتومی وجود دارد. در حالت اول ممکن است به صورت یک عمل جراحی باز صورت بگیرد. حالت دوم بوسیله‌ی ابزارهای دقیق و کوچک صورت می‌گیرد که در آن یک دوربین کوچک از طریق شکاف کوچکی در پوست محل زانو وارد محل آسیب شده و پزشک جراح بوسیله‌ی تصاویر این دوربین و ابزارهای دیگری که از طریق شکاف‌های پوست وارد محل آسیب شده‌اند به جراحی و برداشتن لایه‌ی سینوویوم می‌پردازد. این نوع از جراحی که نسبت به حالت اول کمتر تهاجمی است را سینووکتومی آرتروسکوپیک گویند. مزیت سینووکتومی آرتروسکوپیک این است که آسیب وارده به بدن طی جراحی کاهش می‌یابد و بدن زودتر سلامت خود را بازیابی می‌کند اما علاوه بر اینکه زمان زیادی را طلب می‌کند، برای برخی مفاصل نیاز به تجربه و دقت فراوان دارد.
پس از جراحی سینووکتومی:
باید توجه داشت که سینووکتومی بعنوان درمان بیماری به کار نمی‌رود و در حقیقت روشی است که هدف آن کاهش عوارض و درد حاصل از بیماری است. سینووکتومی می‌تواند تاثیر مثبت بسیاری در کاهش درد و بهبود عملکرد زانو داشته‌باشد. هر چه میزان آسیب به غضروف کمتر باشد نتیجه‌ی سینووکتومی نیز بهتر خواهدبود. عوارض سینووکتومی بسیار کم است. سفتی زانو پس از سینووکتومی جزو عوارض قابل انتظار است و پس از جراحی باز بیشتر از جراحی آرتروسکوپی رخ می‌دهد. سفتی پس از جراحی با فیزیوتراپی رفع میشود.
در سینووکتومی زانو نیاز به تمریناتی که بازه‌ی حرکتی زانو را افزایش می‌دهند ضروری است. فرایند فیزیوتراپی معمولا یک یا دو روز پس از جراحی شروع میشود که در نهایت به افزایش انعطاف زانو کمک می‌کند. لازم است تا فرد پس از جراحی از داروهایی که فرایند التهاب سینوویال را به تاخیر می‌اندازند استفاده کند. گاهی پس از جراحی موفقیت‌آمیز بنابه صلاح‌دید پزشک متخصص امکان کاهش دوز دارو وجود دارد. در صورتی که سینوویال ملتهب درمان نشود در نهایت به تخریب کامل غضروف زانو منجر شده و فرد به جراحی تعویض کامل زانو نیازمند خواهدبود.
عوارض :
مانند هر جراحی دیگری این نوع جراحی نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد. معمول‌ترین عوارض سینووکتومی شامل موارد زیر است:
- خونریزی در زانو
- آسیب به غضروف یا منیسک زانو یا رباط‌های زانو
- ایجاد لخته‌ی خون در پا
- آسیب به رگ‌های خونی یا اعصاب
- عفونت در زانو
- سفتی زانو