- دیدگاه: 0
- پوکی استخوان
راهکارهایی برای تشخیص و درمان پوکی استخوان
پوکی استخوان یا استئوپروز، شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است و هنگامی بروز می کند که تشکیل استخوان جدید قادر به ترمیم استخوان های تخریب شده نباشد. این عارضه، به معنی کم شدن تراکم استخوان می باشد که به دنبال آن قدرت و استحکام استخوان کم شده و تحت این شرایط استخوان در معرض آسیب و شکستگی قرار می گیرد. ذخیره شدن کلسیم در استخوان ها باعث سفت و محکم شدن آن ها می شود. روند ذخیره کلسیم قبل از تولد، آغاز و تا سن ۳۰ سالگی ادامه پیدا می کند. در سن ۳۰ سالگی استخوان های فرد سالم، به بیشترین سختی خود می رسد. چنانچه فعالیت بدنی کم باشد یا رژیم غذایی او مناسب نباشد، به تدریج کلسیم در استخوان ها کم و استخوان ها شکننده می شوند. در این مقاله قصد داریم در مورد علل، علائم، پیشگیری، تشخیص و درمان پوکی استخوان اطلاعات جامعی در اختیار شما قرار دهیم. در ادامه مقاله با ما همراه باشید…
اگر شما نیز با توجه به سن و سبک زندگیتان علائمی شبیه این دارید جهت مشاوره یا رزرو نوبت میتوانید از این لینک اقدام نمایید
پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان، به معنی کاهش تراکم استخوان است که به دنبال آن قدرت استخوان کم شده و شکننده می شود و شکننده شدن استخوان سبب می شود احتمال بروز شکستگی در آن بیشتر شود. پوکی استخوان معمولا به تدریج پیشرفت می کند و هیچ علامتی از خود بروز نمی دهد تا وقتی که شکستگی ایجاد شود. پوکی استخوان یا استئوپروز می تواند در هر استخوانی از بدن ایجاد شود ولی معمولا در لگن، دنده ها، ستون مهره و مچ دست بیشتر دیده می شود.
علائم پوکی استخوان
- خمیدگی حالت بدن
- کاهش تدریجی قد
- کمردرد، در اثر شکستگی ستون مهره ها
- بی خوابی ناگهانی
- گرفتگی شبانه پاها
- شکستگی استخوان ساده تر از حد انتظار
- شل شدن دندان ها
علل پوکی استخوان
- استعمال دخانیات و الکل
- نداشتن تحرک بدنی مناسب و کافی
- افزایش سن
- عوامل ژنتیکی
- کمبود مواد معدنی مانند پروتئین، کلسیم و ویتامین دی
- مصرف برخی داروها مانند کورتن، لووتیروکسین، فنیتوئین، فورزماید، هپاتیت و … به مدت طولانی
- بیماری هایی مانند کم کاری غدد جنسی، پرکاری تیروئید، بیماری کوشینگ، دیابت و آرتریت روماتوئید
راه های پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان
- مصرف کافی مکمل های غذایی مناسب
- مصرف غذاهای حاوی کلسیم مانند لبنیات، انواع ماهی و انواع کلم
- مصرف میوه ها و سبزیجات تازه، خشکبار، حبوبات و سویا
- پرهیز از مصرف نمک زیاد
- عدم مصرف الکل و سیگار
- عدم مصرف زیاد کافئین
- دوری از استرس
- داشتن تحرک و فعالیت فیزیکی مناسب
- مصرف روغن های مایع از قبیل ذرت، زیتون و آفتابگردان به جای روغن های جامد حیوانی
- قرار گرفتن کافی در معرض نور خورشید
تشخیص
تست سنجش تراکم استخوان
یکی از روش های تشخیص پوکی استخوان، اندازه گیری تراکم با استفاده از اسکن های مخصوص اشعه x یا دستگاه DEXA می باشد. سنجش تراکم استخوان، کوتاه و بدون درد است و با کمک دستگاه های مخصوص، چگالی استخوان شما اندازه گیری می شود. معمولا اسکن از ستون فقرات، لگن و در برخی موارد از ساعد گرفته می شود. سنجش تراکم استخوان می تواند پیش از بروز شکستگی، پوکی استخوان را تشخیص داده و شکستگی های آتی را پیش بینی نماید. همچنین می توان با تکرار این آزمایش با فواصل یک ساله یا بیشتر، از میزان تاثیر درمان مطلع شده و نرخ از دست رفتن استخوان را نیز تعیین کرد.
معاینات و آزمایشات
معمولا در ابتدا پزشک از شما می خواهد که تاریخچه پزشکی خود و داروهایی که مصرف می کنید را اعلام نمایید. این کار باعث می شود تا مشخص شود که شما به پوکی استخوان دچار شده اید یا در خطر دچار شدن به آن قرار دارید. ممکن است پزشک سوالات مختلفی در مورد نحوه زندگی شما و سایر بیماری هایی که ممکن است به آن مبتلا باشید، از شما بپرسد. او همچنین می پرسد که آیا سابقه پوکی استخوان در خانواده شما وجود دارد یا اینکه قبلا دچار شکستگی استخوان شده اید. معمولا از آزمایش خون برای سنجش مقدار کلسیم، ویتامین D، فسفر، تستسترون و عملکرد تیروئید و کلیه ها استفاده می شود.
درمان پوکی استخوان
با تشخیص زود هنگام و اقدامات درمانی مناسب و به موقع، می توان از پیشرفت پوکی استخوان جلوگیری کرد و در مواردی می توان روند بیماری را معکوس کرد تا بهبودی برای بیمار حاصل شود. به همین علت تشخیص و درمان به موقع این بیماری بسیار با اهمیت می باشد.
درمان واحد و استانداردی برای پوکی استخوان وجود ندارد. درمان این عارضه بر اساس نیازهای خاص بیمار طراحی می شود. به طور کلی، پزشک بر اساس خطراتی که بیمار را تهدید می کند، بهترین روند درمانی را انتخاب می کنند. درمان پوکی استخوان می تواند شامل مواردی همچون ورزش، تغییر سبک زندگی، جلوگیری از زمین خوردن، تغییر رژیم غذایی و استفاده از مکمل ها و داروها باشد. برای درمان پوکی استخوان به بهترین متخصص ارتوپدی مراجعه کنید.
رژیم غذایی
حتی اگر به پوکی استخوان هم مبتلا شده باشید، باز هم می توانید از مزایای یک رژیم غذایی که به طور روزانه برای پشتیبانی از سلامت استخوان های شما، کلسیم و ویتامین D3 کافی فراهم می کند بهره مند می شوید. کلسیم مورد نیاز خود را می توانید علاوه بر محصولات لبنی، از سبزیجات تازه، لوبیا و مکمل های غذایی که به آن ها کلسیم اضافه شده است، تامین کنید. ویتامین D3 نیز به جذب کلسیم کمک می کند. این ویتامین در نورخورشید، غذاها و مکمل ها یافت می شود.
هورمون درمانی
هورمون استروژن، به ویژه زمانی که سریعا بعد از یائسگی تجویز می شود، می تواند به حفظ تراکم استخوان کمک کند. در مردان، اغلب پوکی استخوان به علت کاهش تدریجی سطح تستسترون رخ می دهد که با بالا رفتن سن به وقع می پیوندد. تستسترون درمانی جایگزین به افزایش تراکم استخوان کمک می کند.
دارو درمانی
اکثر داروهای پوکی استخوان که هم برای زنان و هم برای مردانی که در معرض خطر بالای شکستگی ها قرار دارند، تجویز می شوند بیس فسفات ها هستند که نمونه هایی از آن ها عبارتند از :
- زولدرونیک اسید (رکلاست)
- آلندرونات (فوزاماکس)
- رزیدرونات (آکتونل، آتلویا)
- ایباندرونات (بونیوا)
ورزش و حرکات اصلاحی
انجام مرتب حرکات ورزشی و اصلاحی برای جلوگیری از پوکی استخوان امری ضروری است. افراد بالغ بین سنین ۱۹ تا ۶۴ سال باید هر هفته حداقل به مدت ۱۵۰ دقیقه (معادل ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه) تمرینات هوازی مانند ایروبیک، دوچرخه سواری یا پیاده روی سریع انجام دهند. اشخاص بین ۹ تا ۶۴ سال همچنین باید دو یا چند روز در هفته را در قالب تمرینات تقویت عضله به ورزش دادن تمامی گروه های اصلی عضلات از جمله پاها، پشت، باسن، سینه، بازوها و شانه ها اختصاص دهند. چنانچه تشخیص داده شود شما به پوکی استخوان مبتلا هستید، پیش از آغاز یک برنامه تمرینی جدید با متخصص ارتوپدی مشورت کنید تا مطمئن شوید که آن برنامه برای شما مناسب است.